عملیات روانی و شبکه‌های ارتباطی
در محيط زندگی هر جامعه مسائل گوناگونی وجود دارد که هريک از آنها دارای اهميت حياتی است. اين مسائل از نقطه نظر دانشمندان علوم سياسی، اقتصادی و يا جامعه شناسی مورد مطالعه قرارگيرند، ولی روان شناسی در حل اين مشکلات نقش کليدی دارد؛ بنابراين برای حل مسائل و قوانين عمليات لازم است علاوه بر اطلاعات در ساير حوزه های علوم اطلاعات عميقی به ويژه در زمينه روان شناسی اجتماعی کسب کرد.
|
|
روش‌های عملیات روانی رژیم بعث عراق بر ضد اسرای ایرانی
نویسنده: دكتر محمد حسين الياسي/ حسن معادي
چكيده
در اين مقاله تحقيقي به منظور شناسايي روشهاي عمليات رواني مورد استفاده رژيم بعث عراق عليه اسراي در بند ايراني و نيز سنجش ميزان تأثير آن روشها بر اسرا، از بين آزادگان سه شهر كشور، نمونه‌اي به حجم150 نفر انتخاب و نظرات آنان با استفاده از يك مقياس اندازه‌گيري داراي پايايي 82% اندازه‌گيري شد. داده‌هاي به دست آمده با استفاده از روشهاي توصيفي و استنباطي بررسي شد و نتايج آن نشان داد كه عراقيها براي شكستن مقاومت اسرا، تخريب روحيه، فروپاشي انسجام و وحدت آنان و نيز تهييج و تهديد آنان از چندين روش استفاده كرده‌اند. ليكن 1ـ ميزان استفاده آنان از روشهاي مختلف متفاوت از يكديگر بوده است، 2ـ شدت استفاده آنان از عمليات رواني عليه اسرا در مراحل مختلف اسارت متمايز از هم بوده است و 3ـ بعضي از اسرا بيشتر آماج عمليات رواني عراقيها قرار گرفته‌اند.
واژگان كليدي: عمليات رواني، شستشوي مغزي، تخريب روحيه، محرومين حسي، تهديد و ارعاب
|
|
شایعه و کارکردهای آن در عملیات روانی
نویسنده: دكتر حسين‌نژاد
چكيده
مطالعه آسيبهاي انساني(كه جزء آسيبهاي اجتماعي است) از ديرباز مورد توجه متفكران و انديشمندان اجتماعي بوده است. در اين برهه از زمان، رشد جمعيت، پيشرفت علم و فناوري و آموزش آن به ديگر نسلها، تفكيك نقشهاي اجتماعي و تقسيم كار اجتماعي سبب شده، تا براي هر چه بيشتر و بهتر برطرف شدن نيازها موسسات، نهادها و سازمانهايي پديد آيند. اين فرآيند عملاً موجب پيچيدگي در روابط اجتماعي شده است و در اين مسير هر كس كه توان گذر و كنار آمدن با اين پيچيدگيها را داشته باشد، مي‌تواند به سر منزل مقصود رهنمون گردد.
از آنجايي كه بخش بزرگي از سخنان عادي در اجتماع را شايعه تشكيل مي‌دهد بنابراين اهميت به آن نيز درخور توجه است. در صحبتهاي روزانه با دوستان، همكاران و ... شايعات و غيبتهاي زيادي را پخش مي‌كنيم و مي‌شنويم كه گاهي بي‌اساس و گاهي نيز مبتني بر واقعيت‌اند. اكثر شايعات مملو از محتوا و مطلب‌اند و شديداً هدف‌دار و براي مقاصد مهم به كار مي روند، اما معمولاً نه گوينده از اين مقاصد آگاه است و نه شنونده. شايعه‌سازي و شايعه‌پردازي بيشتر در جهان سوم و كشورهايي كه فرهنگ سياسي محدودي دارند، رواج دارد. مردم اين كشورها به خاطر نگرشهاي احساسي و كمي اعتماد به دولتهاي خود، اخبار رسانه‌هاي گروهي را باور ندارند يعني در واقع دانش اندكي درباره حوادث دارند و تنها از طريق گفتار مردم و شبكه‌هاي غير رسمي و ارتباط شفاهي، درباره حوادث، به قضاوت مي‌نشينند. در اين مقاله شايعه را از منظر نظري و كاربردي بررسي و كاركردهاي آن در جوامع امروزي، بازشناسي شده است
واژگان كليدي: شايعه، شايعه‌پردازي، رفتار اجتماعي، روحيه، فرايند انتشار شايعه، آسيب اجتماعي، عملیات روانی، تبلیغات.
|
|
رویکرد روان‌شناختی برای کاهش واپس‌گرایی روانی گروه‌های قومی و دیگر انواع گروه‌های بزرگ
نویسنده: واميك دي.ولكان/ دكتر سعيد ميرترابي
اشاره
در بيشتر موارد اين سؤال از مذاكره‌كننده كه چه كسي پيروز مي‌شود؟ به همان اندازه بي‌مورد است كه بپرسيد در ازدواج چه كسي برنده است. موضوع مقاله حاضر پيدا كردن فرآيند مناسبي براي برخورد با تفاوتها و تعارضها است و مسلماً اين فرآيند بايد به نتايج مطلوبي منجر شود. اگر پيروزي بر اساس حقانيتها تنها هدف نباشد، بي‌ترديد باختن هم خواسته ما نيست. در عمل ثابت شده كه روش مذاكره اصولي در بلندمدت در مقايسه با ساير روشها بهتر به نتيجه مي‌رسد و كارآيي بيشتري دارد و كمتر به مناسبات شخصي افراد لطمه مي‌زند. نبايد فراموش كرد كه هدف مذاكره، كمك به روشي است كه شما را از تعارض ميان رضايت خاطر حاصل از رسيدن به آنچه استحقاقش را داريد و كوتاه آمدن از آنچه سزاوارش هستيد، نجات دهد.
واژگان كليدي: واپس‌گرايي رواني، گروههاي قومي، ويژگيهاي رواني قومي، هويت گروه بزرگ، آلام گزينشي، نشانه‌اي قومي، اختلاف، روان‌شناختي.
|
|
عملیات روانی و آشوبگری
نویسنده: حسن سبيلان اردستاني
اشاره
تمامي جوامع از افراد و اعضاي خود اين انتظار را دارند كه با رعايت موازيني خاص خود را با شرايط و هنجارهاي موجود تطبيق دهند، اما در مواردي و تحت شرايط خاصي برخي افراد خود را با الگوهاي فرهنگي و شرايط اجتماعي تطبيق نمي‌دهند. اين خود شروع ظهور و پيدايش بعضي از مسائل اجتماعي و شرايط غيرعادي است. وضعيت ياد شده كه آن را مي‌توان شورش ناميد حركت عادي جامعه را نيز با مشكل مواجه مي‌كند در چنين شرايطي بحراني حضور نيروهايي كه امنيت و سلامت جامعه را كنترل مي‌نمايند تشديد مي‌گردد تا از وضعيت بحران و سلب امنيت عمومي جلوگيري به عمل آورند. مقاله پيش روي سعي دارد بسترسازيهاي داخلي و خارجي شورش در كشورها را مورد بررسي قرار دهد و در بعضي از موارد آن را با شورشهاي داخل كشور به عنوان مطالعه موردي تطبيق دهد.
واژگان كليدي: شورش، شورشگري، عمليات رواني، تبليغات، حاكميت، ابزار عمليات رواني، رسانه.
|
|
مفاهیم راهبردی فرهنگ‌ها در جنگ
نویسنده: پل.ام.بل باتودسكي/ بيژن ايرانپاك
چكيده
سياستگذاران و رهبران عالي‌رتبه بيش از هر زمان ديگري نيازمند يك حس ژرف‌نگري‌اند تا بتوانند نيروهاي غيرملموس حاضر در محيطي را كه كشورها در قرن بيست و يكم با آن سر و كار خواهند داشت، ارزيابي كنند. وقتي كه، در دنياي پر هرج و مرج، نيروهاي نمادين مثل جنگجويان و جادوگران، عينيت يافته و به واقعيت تبديل مي‌شوند، وظيفه سياستگذاران و رهبران تحليل و ارزيابي مفاهيم آنها و ارائه راهكار مناسب است، تا كشور بتواند تهاجم اين نيروها را خنثي سازد.
|
|
رسانه‌ها و عملیات روانی؛ نبرد نیروهای ائتلاف بر ضد عراق (مارس 2003)
نویسنده: دكتر آرمين اميني
چكيده
در دوران پساجنگ سرد با حاكم شدن فضاي اطلاعاتي - نرم‌افزاري ناشي از اينترنت و فضاهاي مجازي، رسانه‌ها و شبكه‌هاي خبرپراكني در عرصه تعاملات بين‌المللي، نقش مؤثرتري ايفا كردند، به‌خصوص پس از رويداد يازدهم سپتامبر 2001 كه نقطه عطفي در نظام بين‌الملل بود، رسانه‌ها در ايجاد روند امنيتي - راهبردي ناشي از حادثه ياد شده، جايگاه ويژه‌اي يافتند. با افزايش روند يكجانبه‌گرايانه نومحافظه‌كاران حاكم بر ايالات متحده امريكا، رسانه‌هاي همسو با منافع راهبردي امريكا همچون فاكس‌نيوز (وابسته به پنتاگون)، سي.ان.ان و روزنامه وال استريت ژورنال در افزايش سطح تأثيرگذاري نظامي - امنيتي امريكا به زيان كشورهاي واگرا با سياستهاي هژمونيكي امريكا از جمله عراق، فعاليتهاي مؤثري انجام دادند. رسانه‌هاي مزبور در ايجاد محيط ادراكي - روان‌شناختي مطلوب نومحافظه‌كاران و ارتباط دادن موضوعهايي چون تروريسم، تسليحات كشتار جمعي و نقض حقوق بشر، به رژيم بعث عراق، كارايي ويژه‌اي از خود نشان دادند، اين رسانه‌ها به حمله نظامي امريكا به عراق در 19 مارس 2003، مشروعيت بخشيدند. در اين مقاله به تأثيرگذاري رسانه‌ها در ايجاد عمليات رواني نيروهاي ائتلاف عليه رژيم عراق پرداخته مي‌شود.
واژگان كليدي: رسانه، فريب، محيط ادراكي - روان‌شناختي، فاكس‌نيوز، سي‌ان‌ان، تروريسم، تسليحات كشتارجمعي.
|
|
بسترسازی فرهنگی- روانی رژیم صهیونیستی بر ضد جهان اسلام
نویسنده: قبس زعفراني
چكيده
رژيم صهيونيستي به منظور نفوذ در كشورهاي اسلامي از زمان ظهور به آماده‌سازي و بسترسازيهاي مختلف در جهان اسلام پرداخته است، اين بسترسازي در حوزه‌هاي اقتصادي، سياسي، نظامي و فرهنگي جريان داشته است كه مهم‌ترين و اثرگذارترين آنها بسترسازي فرهنگي و فرهنگ‌سازي است. در اين راستا اين رژيم به ابداع واژه‌ها و مفهوم‌سازي همت گمارده است تا رخدادهاي آينده در قالب آن مفاهيم تجزيه و تحليل و تفسير شوند و پيامدهاي احتمالي به اين مفاهيم خودساخته نسبت داده شود. براي نمونه طرح خاورميانه بزرگ از جمله طرحهايي است كه صرفاً از تعدادي مفاهيم و گزاره‌هاي خودساخته و دور از واقعيت تركيب يافته است ولي عوامل صهيونيست جهاني مغرضانه هرگونه تغيير و تحول را در چارچوب اين مفهوم گزارش مي‌كنند. هدف از پردازش مفهوم مزبور القاي اين معني است كه رويدادهاي جاري بر اساس خواست و نظر آنها پيش مي‌رود، حال آنكه واقعيت نهفته بيانگر اغراض نامشروع و سوء استفاده صهيونيسم از جريان مفهوم‌سازي است. مقاله حاضر ضمن بررسي روند بسترسازي فرهنگي به بررسي پديده نفوذ صهيونيست در ميان كشورهاي اسلامي پرداخته است تا از اين طريق مخاطبان خود را با ترفندهاي اين رژيم آشنا كند.
واژگان كليدي: فرهنگ، كشورهاي اسلامي، صهيونيست، رژيم صهيونيستي، جهان عرب، فلسطين، بسترسازي فرهنگي.
|
|
عملیات روانی در گذر تاریخ
ترجمه و گردآوري: احمد محمدي‌زاده
چكيده
اين مقاله نخست به تاريخچه كاربرد عمليات رواني در جنگهاي مختلف پرداخته و مواردي از به كارگيري آن توسط جنگجوياني همچون اسكندر مقدوني و چنگيزخان مغول را ارائه مي‌نمايد و در ادامه با ذكر نمونه‌هاي جديدي از عمليات رواني به كار گرفته شده در جنگ دوم جهاني، جنگ امريكا با كره شمالي، عمليات پاناما و جنگ دوم خليج‌فارس، چنين نتيجه‌گيري مي‌كند كه عمليات رواني تاكتيك جديد نظامي نيست بلكه از گذشته‌هاي دور تاكنون در جنگها به كار گرفته شده است و همواره روند تكاملي خود را طي كرده است. همچنين از عمليات رواني به عنوان فزونگر قدرت رزمي و پيروزي بر دشمن، ياد مي‌شود.
واژگان كليدي: عمليات رواني، جنگ دوم جهاني، جنگ امريكا با كره شمالي، عمليات پاناما، جنگ دوم خليج فارس.
|
|
عملیات روانی در صدر اسلام؛ عملیات روانی دفاعی رسول اکرم(ص)
نویسنده: دكتر محمدحسين جمشيدي
اشاره
ظهور اسلام چالش بزرگي را در اردوگاه كفر و نفاق برانگيخت و سران آنها را به تكاپو براي مقابله با اين آيين رهايي‌بخش واداشت. تضعيف روحيه، تمسخر، رواج شايعه، دروغ‌پردازي، تطميع، تهديد و... از جمله تلاشهايي بود كه كفار براي متقاعد كردن پيامبر(ص) و مسلمانان به منظور دست كشيدن از اعتقادات خود به آن تمسك مي‌جستند. در اين ميان، بارش پيام آسماني وحي از كلام پيامبر(ص) بر از كوير تشنه جان انسانها كهف‌الحصين روح آزرده آنان مي‌گشت و سپر رواني محكمي در برابر عمليات رواني مشركان مي‌گرديد. عمليات رواني دفاعي رسول اكرم(ص) موضوع مطالعه اين جستار است. طرح مباحث عمليات رواني در بستر آموزه‌هاي ديني و بحث از نسبت ميان آنها، ضرورتي است كه دغدغه خاطر جامعه اسلامي ما مي‌باشد. اميد است انديشمندان و فرهيختگان با بذل عنايت و ارائه آرا و نظرات خود به شكوفايي و بالندگي اين بحث بيفزايند.
واژگان كليدي: عمليات رواني تدافعي، واقع‌نگري، جنگ رواني مشركان، ارتباط جمعی، ارتباط شخصی، صدر اسلام.
|
|
نقش روانی ملی‌گرایی و خودبرتربینی در شکل‌گیری سیاست خارجی امریکا
نویسنده: مجيد عباسي اشلقي
چكيده
كاركرد و عملكرد سياست خارجي در حوزه‌هاي نظامي و امنيتي در بيشتر مواقع برخاسته از فرهنگ و ويژگيهاي ذهني و رواني جامعه است. بررسي رابطه ميان عناصر فرهنگ كه از جمله آنها ملي‌گرايي (ناسيوناليسم) است و جايگاه آن در سياستهاي نظامي، اقتصادي و فرهنگي هر جامعه‌اي و نقش آن در هدايت راهبردها بسيار مهم است. اين پژوهش در پي آن است كه ملي‌گرايي به منزله يكي از عناصر فرهنگ امريكايي را ـ كه با معناي رايج جهاني آن متفاوت است ـ برررسي كند؛ دولتمردان سياسي و نظامي امريكا براي خود، نقش تاريخي حساسي در گسترش و جهان‌گير شدن ارزشهاي ملي‌اشان قائلند و آنها را صرفاً از جنبه ملي نمي‌نگرند بلكه متعلق به تمام جامعه بشري مي‌دانند، بنابراين تحت تأثير ملي‌گرايي و عظمت ملي، تمدن، ارزش و فرهنگشان خود را از ديگران برتر مي‌دانند. در اين راستا، راهبردهاي ايالات متحده در قبال كشورهاي ديگر كه تحت تأثير عامل رواني ملي‌گرايي است و نمونه آن را بعد از حوادث يازدهم سپتامبر 2001 مشاهده مي‌كنيم، مورد مطالعه قرار گيرد.
واژگان كليدی: بين‌المللي‌گرايي، منافع ملي، ملي‌گرايي، عظمت ملي، فرهنگ سياسي. ارزشهاي ملي، بین‌الملل‌گرایی.
|
|
استعمار فرانو و انقلاب کنترل؛ نگاهی به سازوکارهای کنترل در عصر اطلاعات
نویسنده: عليرضا بيابان‌نورد
چكيده
در اين مقاله ضمن مطالعه و تحليل عصر اطلاعات به عنوان تداوم پارادايم مدرنيته، منطق كنترل در اين عصر بررسي مي‌شود و در ادامه نيز به بسترهاي نظامي و سرمايه‌داري اين عصر و افول حوزه عمومي، پرداخته مي‌شود، هر چند گسترش استعمار فرانو در حوزه‌هاي نرم‌افزار با كاركردهاي ويژه زمينه تسلط بيشتر بر انسانهاي ديگر را به راحتي فراهم كرده است.
واژگان كليدي: مدرنيته، عصر اطلاعات، عصر پساكاپيتاليستي، كنترل، حوزه عمومي، نظامي‌گري.
|
|
انتخابات عراق و عملیات روانی دولت اردن بر ضد جمهوری اسلامی ایران
نویسنده: سيدقاسم منفرد
اشاره
عراق پس از ايران بزرگ‌ترين كشور شيعه جهان است. با سقوط حزب بعث شيعيان عراق به دنبال كسب جايگاه واقعي خود در نظام سياسي اين كشور هستند، از سوي ديگر، برخي از همسايگان عرب عراق كه پس از سقوط رژيم صدام منافع خود را در اين كشور از دست داده‌اند و با روي كار آمدن اكثريت شيعه، حاكميت خود را با خطر مواجه مي‌بينند با بهانه‌هاي واهي مبني بر دخالت جمهوري اسلامي ايران و اعزام يك ميليون ايراني به عراق! براي رأي دادن، در صددند كه اين انتخابات را مخدوش جلوه نمايند. يكي از كشورهايي كه در اين راستا به عمليات رواني برضد جمهوري اسلامي پرداخت دولت پادشاهي اردن بود. در اين مقاله سعي شده زمينه‌ها و بسترهاي رواني تبليغات اردن عليه جمهوري اسلامي قبل از انتخابات عراق بررسي و مورد بازبيني قرار گيرد تا خوانندگان با تبليغات كذب اين كشور پس از فروكش كردن انتخابات عراق آشنا شوند.
واژگان كليدي: اردن، عراق، جمهوري اسلامي ايران، عمليات رواني، شيعيان، اهل تسنن، رژيم بعث عراق، انتخابات عراق.
|
|
تولید و پخش اعلامیه در عملیات روانی نظامی
گردآوري و ترجمه: پريسا كريمي‌نيا
اشاره
توليد و پخش از طريق عناوين متنوع و مناسب، بستگي زيادي به توانايي يگانهاي عمليات رواني در توزيع دارد. در اين مقاله سعي شده تا نحوه توزيع اعلاميه به وسيله ابزارهايي مانند هواپيما، توپخانه و... به شكل رفتاري تشريح گردد. ممكن است اين تجهيزات به شكل كامل در اختيار نباشد ولي طراحي و ساخت اين تجهيزات كمك بسياري به نيروهاي نظامي در زمان منازعه و درگيري مي‌نمايد تا با انجام عمليات رواني اعلاميه‌اي، توان و روحيه نیروهاي دشمن را كاهش و قدرت نيروهاي خودي را افزايش دهد. اميد است اين مقاله سبب تحول در حوزه كاركردهاي عمليات رواني در سازمانهاي نظامي گردد.
واژگان كليدي: عمليات رواني، اعلاميه، توليد و پخش اعلاميه، چاپ، بمب، توپخانه، هواپيما، آماده‌ساي اعلاميه.
|
|
معرفی کتاب: چشم‌انداز عملیات روانی
معرفي: شیرین باغجری
كتاب چشم‌انداز عمليات رواني، نخستين كتاب از مجموعه كتابهاي عمليات رواني به كوشش معاونت فرهنگي ستاد مشترك سپاه پاسداران انقلاب اسلامي ـ اداره تبليغات منتشر شده است. اين كتاب از جمله آثار برجسته در خصوص تبليغات عمليات رواني و جنبه‌هاي كاربردي آن است. كتاب چشم‌انداز عمليات رواني، شامل پيشگفتار، مقدمه و سه فصل است. در اينجا خلاصه‌اي از مباحث آن كتاب مورد بررسي قرار مي‌گيرد.
|
|
معرفی کتاب: روان در بند (روان‌شناسی سیاسی اسرائیل)
معرفي: قبس زعفراني
تجزيه و تحليل شخصيت يهود در تمام زمينه‌ها و جنبه‌هاي رواني، رفتاري و كشف تحريفات صهيونيستي نيازمند در اختيار داشتن علم و دانش كافي و فهم بخش وسيعي از اطلاعاتي است كه روزانه در عصر اطلاعات به جهانيان مخابره مي‌شود، در واقع، اين حجم وسيع اطلاعات باعث مي‌شود، كه نتوانيم اطلاعات موردنظر خويش را انتخاب يا طبقه‌بندي نماييم يا اينكه درست را از نادرست تشخيص دهيم، به همين دليل كتاب روان در بند نوشته دكتر محمد احمد النابلسي سعي مي‌كند، شيوه‌ها و راههايي را به خواننده پيشنهاد دهد كه از آن طريق تاريخ يهود به نگارش درمي‌آيد.
|
عضو شوید
عضویت سریع
آمار مطالب
آمار بازدید
آمار
وب سایت:
